Głód narkotykowy to zjawisko dobrze znane osobom uzależnionym oraz ich bliskim. Jest ono nieodłącznym elementem nałogu i przyczynia się do utrzymywania szkodliwych wzorców zachowań. Zrozumienie mechanizmów leżących u podstaw głodu narkotykowego jest kluczowe, by skutecznie radzić sobie z tym problemem.
Objawy głodu narkotykowego - jak rozpoznać nałóg?
Głód narkotykowy objawia się silnym pragnieniem zażycia danej substancji psychoaktywnej. Osoba uzależniona odczuwa niepohamowaną chęć sięgnięcia po narkotyk, alkohol lub inne środki, od których jest zależna. Te namolne myśli i fantazje na temat brania mają charakter natrętny i powracający. Towarzyszy im często rozdrażnienie, niepokój, bezsenność. Z czasem nasilają się również objawy somatyczne - bóle głowy, mięśni, nudności, pocenie się. Osoba odczuwająca głód narkotykowy staje się skupiona tylko na zdobyciu i zażyciu substancji. Traci panowanie nad własnym postępowaniem.
Innymi symptomami głodu mogą być: problemy w pracy lub szkole z powodu rozkojarzenia myślami o braniu, unikanie towarzystwa osób nietrzeźwych, wahania nastroju, bezsenność, nagłe zaniedbywanie obowiązków i zainteresowań. Osoba uzależniona coraz częściej sięga po narkotyk nie dla przyjemności, ale by normalnie funkcjonować.
Objawy fizyczne
Bóle głowy, mięśni i stawów, nudności, wymioty, biegunka, kołatanie serca, nadpotliwość, dreszcze, bezsenność.
Objawy psychiczne
Niepokój, rozdrażnienie, wahania nastroju, rozkojarzenie, natrętne myśli o narkotyku.
Objawy behawioralne
Unikanie ludzi i sytuacji związanych z możliwością brania, zaniedbywanie obowiązków, skupienie się na zdobyciu narkotyku.
Przyczyny uzależnienia i powstawania głodu narkotykowego
Nałóg to złożony problem uwarunkowany wieloma czynnikami. Szczególnie podatne na ryzyko uzależnienia są osoby z problemami psychicznymi, traumą, niestabilnym życiem rodzinnym. Jednak nałóg może dotknąć każdego. Głód narkotykowy powstaje w wyniku zmian neurobiochemicznych w mózgu pod wpływem długotrwałego zażywania substancji.
Czynniki biologiczne
Predyspozycje genetyczne, zaburzenia neuroprzekaźnictwa, zmiany w układzie nagrody.
Czynniki psychologiczne
Problemy emocjonalne, trauma, niska samoocena, poszukiwanie ulgi.
Czynniki społeczne
Wpływ środowiska, przyzwolenie kulturowe, presja grupowa, dysfunkcyjne wzorce rodzinne.
Skutki głodu narkotykowego dla zdrowia
Głód narkotykowy prowadzi do pogłębiania się uzależnienia i coraz częstszego sięgania po substancję. Powoduje degradację psychiczną, społeczną i fizyczną. Niesie ryzyko przedawkowania i zatrucia. Konsekwencjami mogą być: utrata pracy, problemy finansowe i prawne, konflikty rodzinne, samotność, choroby psychiczne i somatyczne.
Pogorszenie zdrowia psychicznego
Depresja, lęki, myśli samobójcze, psychozy, utrata kontroli.
Problemy neurologiczne
Uszkodzenia mózgu, otępienie, zaniki pamięci.
Konsekwencje społeczne
Wykluczenie, utrata wsparcia, samotność, bezdomność, przestępczość.
Sposoby radzenia sobie z głodem narkotykowym
Aby skutecznie poradzić sobie z głodem narkotykowym, należy podjąć działania na wielu płaszczyznach. Oprócz farmakoterapii i psychoterapii, ważna jest praca nad zmianą nawyków i unikanie sytuacji ryzykownych. Pomocne mogą być techniki relaksacyjne, grupowe formy wsparcia oraz aktywność fizyczna.
Farmakoterapia
Leki zmniejszające objawy odstawienne, leczenie chorób współistniejących.
Psychoterapia
Praca nad przyczynami i skutkami uzależnienia, trening umiejętności psychologicznych i społecznych.
Zmiana trybu życia
Unikanie ryzykownych miejsc i ludzi, wypełnianie czasu aktywnością, poszukiwanie wsparcia.
Leczenie uzależnienia i terapia
Aby skutecznie uporać się z głodem narkotykowym, niezbędna jest kompleksowa terapia uzależnienia. Obejmuje ona leczenie somatyczne, farmakologiczne, psychoterapię indywidualną i grupową. Stosowane są różne formy oddziaływań stacjonarnych i ambulatoryjnych. Ważny jest wybór odpowiedniej placówki i metody leczenia dostosowanej do potrzeb pacjenta.
Programy stacjonarne
Ośrodki leczenia uzależnień zapewniające całodobową opiekę w warunkach izolacji od środowiska.
Oddziaływania ambulatoryjne
Poradnie, grupy wsparcia AA, mityngi, terapie dzienne umożliwiające leczenie przy zachowaniu aktywności życiowej.
Programy pozamedyczne
Grupy Anonimowych Alkoholików, Anonimowych Narkomanów, sekty i grupy religijne.
Jak wesprzeć osobę uzależnioną w walce z głodem narkotykowym
Bardzo ważne w procesie zdrowienia jest wsparcie najbliższych i przyjaciół. Warto motywować do leczenia, ale bez oceniania i stosowania presji. Nie należy umożliwiać ani ułatwiać dostępu do środków, współuzależnienie jest szkodliwe. Zamiast tego można zapewnić bezpieczne schronienie, zachęcać do rozmów i dzielenia się uczuciami oraz wspólnie spędzać czas na aktywnościach pozwalających czerpać radość i satysfakcję z życia.
Motywowanie do zmiany
Rozmowy zachęcające do podjęcia leczenia, pomoc w znalezieniu specjalisty.
Stwarzanie bezpiecznego otoczenia
Wsparcie emocjonalne, unikanie sytuacji ułatwiających branie, zapewnienie schronienia.
Wspólne aktywności
Angażowanie w pozytywne formy spędzania czasu, rozwijanie zainteresowań, zacieśnianie więzi.
Podsumowanie
Głód narkotykowy to realny problem osób uzależnionych. Aby skutecznie sobie z nim radzić, niezbędna jest kompleksowa pomoc specjalistyczna i zaangażowanie samego uzależnionego w proces zdrowienia. Niezwykle istotne jest również wsparcie najbliższych i stopniowe odbudowywanie zdrowych relacji oraz aktywności życiowej. Tylko takie działanie na wielu płaszczyznach i wytrwała praca nad sobą mogą przynieść rezultaty w postaci trwałej abstynencji i odzyskania kontroli nad własnym życiem.