Uzależnienie od amfetaminy to poważny problem zdrowotny i społeczny. Nadużywanie tego silnie uzależniającego stymulanta doprowadza do głębokich zaburzeń funkcjonowania organizmu i psychiki. Nagłe odstawienie amfetaminy po długotrwałym okresie zażywania powoduje pojawienie się specyficznych objawów abstynencyjnych. Ich nasilenie zależy od dawki i czasu przyjmowania narkotyku. Aby skutecznie poradzić sobie z odstawieniem i trwale zerwać z nałogiem, niezbędna jest profesjonalna pomoc i kompleksowe leczenie uzależnienia.
Fizyczne objawy odstawienia
Zmęczenie i wyczerpanie organizmu
Jednym z pierwszych objawów odstawienia amfetaminy jest ogólne zmęczenie i wyczerpanie organizmu. Po odstawieniu stymulującego działania narkotyku pojawia się nagły spadek energii i sił witalnych. Chory odczuwa ciągłe znużenie, apatię i brak chęci do jakiegokolwiek wysiłku. Może spać nawet kilkanaście godzin na dobę, a mimo to czuje się niewyspany i pozbawiony energii. To skutek gwałtownego obniżenia poziomu dopaminy w mózgu, która odpowiada za odczucie energii i motywacji do działania.
Bóle głowy
Częstym objawem abstynencji są silne, pulsujące bóle głowy. Mają charakter migrenowy i mogą utrzymywać się przez wiele dni po odstawieniu narkotyku. Spowodowane są nagłymi zmianami w naczyniach krwionośnych mózgu, do których nastąpiła adaptacja pod wpływem długotrwałego działania amfetaminy.
Problemy ze snem i koszmary nocne
Zaburzenia snu to kolejny typowy objaw. Po odstawieniu pojawiają się trudności z zaśnięciem, częste wybudzenia i płytki, niespokojny sen. Mogą także wystąpić realistyczne, męczące koszmary senne. Jest to wynikiem zaburzeń neuroprzekaźnictwa w ośrodkowym układzie nerwowym.
Psychiczne objawy odstawienia
Drażliwość i agresja
Nagły niedobór dopaminy w mózgu powoduje wahania nastroju, drażliwość i wybuchy gniewu. Osoba odstawiająca amfetaminę staje się rozdrażniona, impulsywna, reaguje agresją nawet na drobne bodźce. Ma problemy z kontrolą negatywnych emocji i zachowaniem spokoju. To skutek zaburzeń równowagi neuroprzekaźników.
Stany lękowe i depresyjne
Częstym objawem są nasilone stany lękowe, a nawet ataki paniki. Mogą pojawić się również objawy depresji, poczucie beznadziejności i myśli samobójcze. Jest to związane ze zmniejszeniem wydzielania serotoniny i noradrenaliny, które regulują nastrój.
Zaburzenia koncentracji
Trudności z koncentracją uwagi i zapamiętywaniem to kolejne typowe dolegliwości. Chory ma problemy ze skupieniem się, łatwo się rozprasza, źle zapamiętuje nowe informacje. Przyczyną są zmiany neurologiczne wywołane długotrwałym zażywaniem narkotyku.
Zwiększone łaknienie na amfetaminę
Silne pragnienie zażycia narkotyku
Bardzo dotkliwym objawem jest nieodparta chęć ponownego zażycia narkotyku. Mózg wykazuje bowiem tzw. głód amfetaminowy i domaga się kolejnej dawki. Chory odczuwa niemal obsesyjne pożądanie substancji, na którą się uzależnił.
Myśli natrętne o amfetaminie
Uzależniony wciąż myśli o narkotyku, snuje fantazje na temat jego zażycia. Natrętnie wracają wspomnienia intensywnych doznań po amfetaminie. Te natrętne myśli bardzo utrudniają powstrzymanie się od sięgnięcia po substancję.
Niekontrolowane poszukiwanie źródeł narkotyku
Osoba uzależniona podejmuje kompulsywne działania, by zdobyć upragniony narkotyk. Dzwoni do dilerów, poszukuje go w miejscach, gdzie go chowała itp. Ze względu na silny przymus jest w stanie zrobić wiele, by zaspokoić głód amfetaminowy.
Leczenie odstawienia amfetaminy
Terapia behawioralna
Aby zminimalizować objawy abstynencji, stosuje się specjalistyczną terapię behawioralną. Uczy ona radzenia sobie z głodem narkotycznym i przymusem sięgania po narkotyk. Pozwala opanować niepożądane schematy zachowań.
Grupy wsparcia AA i NA
Pomocne okazują się grupy wsparcia dla osób uzależnionych, jak Anonimowi Alkoholicy czy Anonimowi Narkomani. Dają one poczucie, że nie jest się samym ze swoim problemem. Motywują do walki z nałogiem.
Farmakoterapia objawów odstawienia
W celu złagodzenia objawów abstynencji można zastosować leki przeciwlękowe, nasenne, przeciwbólowe oraz neuroleptyki. Powinny być one stosowane pod kontrolą lekarza.
Rehabilitacja w ośrodku leczenia uzależnień
Detoks i leczenie somatyczne
Bardzo ważny jest pobyt w specjalistycznym ośrodku odwykowym. Tam przeprowadza się kontrolowany detoks organizmu i leczy powikłania somatyczne związane z używaniem narkotyku.
Terapia indywidualna i grupowa
Niezbędna jest psychoterapia indywidualna i grupowa, ukierunkowana na zrozumienie i przepracowanie przyczyn uzależnienia. Uczy ona nowych, zdrowszych sposobów myślenia i reagowania.
Treningi umiejętności psychologicznych
Prowadzi się treningi umiejętności radzenia sobie ze stresem, rozwiązywania problemów i konstruktywnego rozładowywania emocji. Ma to ogromne znaczenie w utrzymaniu abstynencji.
Profilaktyka nawrotów
Czujność na sygnały ostrzegawcze
Aby zapobiec nawrotom nałogu, należy wyłapywać sygnały ostrzegawcze: gorszy nastrój, problemy, stres. To zwiastuny ryzyka sięgnięcia po narkotyk. Trzeba wtedy natychmiast zareagować.
Grupy Anonimowych Narkomanów
Ogromnie ważny jest stały udział w grupach samopomocowych dla osób uzależnionych. Dają one wsparcie i motywację do utrzymania trzeźwości.
Zdrowy tryb życia bez uzależnień
Należy zadbać o zdrowy styl życia, rozwijanie pasji i kontakty z bliskimi. To zmniejsza ryzyko tęsknoty za narkotykiem i chroni przed nawrotem nałogu. Tylko tak można trwale wyzwolić się z sidła uzależnienia.
Podsumowanie
Odstawienie amfetaminy po długotrwałym okresie zażywania wiąże się z pojawieniem dotkliwych objawów abstynencyjnych. Obejmują one zarówno dolegliwości fizyczne, jak i psychiczne. Kluczowe jest silne pragnienie ponownego zażycia narkotyku. Aby skutecznie przejść przez ten trudny okres, niezbędne jest kompleksowe leczenie w specjalistycznym ośrodku. Obejmuje ono detoksykację, farmakoterapię, psychoterapię i treningi umiejętności psychologicznych. Tylko tak można zminimalizować ryzyko nawrotu choroby i trwale wyzwolić się z nałogu.