Halucynoza alkoholowa jest groźnym powikłaniem długotrwałego nadużywania alkoholu. Objawia się występowaniem omamów wzrokowych, słuchowych lub dotykowych, które są bardzo realistyczne dla osoby chorej. Stan ten rozwija się najczęściej u osób uzależnionych od alkoholu po nagłym odstawieniu lub znacznym ograniczeniu jego spożycia. Warto wiedzieć, jak rozpoznać pierwsze symptomy halucynozy alkoholowej i jak w takiej sytuacji postępować.
Objawy halucynozy alkoholowej
Charakterystyczne objawy halucynozy alkoholowej to głównie występowanie omamów wzrokowych, słuchowych lub czuciowych.
Halucynacje wzrokowe mogą przybierać formę widzenia przedmiotów, osób, zwierząt lub innych obrazów, których w rzeczywistości nie ma. Często są to sceny przerażające lub niepokojące, np. widzenie pająków, robaków, potworów.
Halucynacje słuchowe objawiają się słyszeniem różnych odgłosów lub głosów ludzkich, które komentują zachowanie chorego lub wydają mu polecenia. Mogą to być również straszne lub irytujące dźwięki.
Halucynacje dotykowe powodują odczuwanie dotyku na skórze, pełzania owadów, ukłuć. Chory ma wrażenie, że coś chodzi po jego ciele.
Oprócz halucynacji występuje silny niepokój, lęk, poczucie zagrożenia. Chory jest przekonany, że halucynacje są prawdziwe. Może prowadzić to do podejmowania irracjonalnych działań, np. ucieczki, ataku w obronie przed "zagrożeniem".
Halucynacje wzrokowe
Halucynacje wzrokowe w halucynozie alkoholowej najczęściej przybierają formę przerażających, niepokojących obrazów. Chory widzi na przykład owady, pająki, robaki pełzające po ścianach, po sobie lub wyłaniające się spod skóry. Częste są też halucynacje przedstawiające istoty demoniczne, potwory, zjawy, sceny przemocy.
Halucynacje słuchowe
W halucynozie alkoholowej występują najczęściej halucynacje słuchowe w formie głosów (halucynacje werbalne). Chory słyszy głosy osób z otoczenia lub całkowicie obcych, które zadają mu pytania, wydają polecenia, oskarżają go, wyśmiewają lub straszą. Mogą też wystąpić halucynacje niewerbalne - słyszenie dźwięków, szumów, pukania, dzwonków.
Halucynacje dotykowe
W przebiegu halucynozy alkoholowej może dojść również do wystąpienia halucynacji dotykowych. Polegają one na odczuwaniu dotyku na skórze, pełzania owadów po ciele, ukłuć. Chory ma wrażenie, że coś się porusza pod jego skórą. Te nieprzyjemne doznania potęgują lęk i poczucie zagrożenia.
Przyczyny występowania halucynozy alkoholowej
Halucynoza alkoholowa rozwija się zazwyczaj u osób uzależnionych od alkoholu. Może wystąpić w okresie odstawienia alkoholu lub przy nagłym ograniczeniu jego spożycia. Do jej rozwoju predysponują również uszkodzenia mózgu związane z długotrwałym nadużywaniem alkoholu.
Nadużywanie alkoholu
Długotrwałe nadużywanie alkoholu prowadzi do rozwoju uzależnienia i uszkodzeń mózgu, które zwiększają ryzyko wystąpienia halucynozy alkoholowej. Im dłuższy jest wywiad picia, tym większe jest prawdopodobieństwo pojawienia się omamów w przypadku odstawienia alkoholu.
Odstawienie alkoholu
Nagłe odstawienie alkoholu u osoby uzależnionej może doprowadzić do rozwoju halucynozy alkoholowej. Organizm jest pozbawiony substancji, od której jest zależny, co prowadzi do zaburzeń neuroprzekaźnictwa w mózgu i w efekcie do wystąpienia objawów psychotycznych.
Uszkodzenia mózgu
Przewlekłe nadużywanie alkoholu prowadzi do uszkodzeń struktur mózgowych, szczególnie w obrębie układu limbicznego. Zmiany neurotoksyczne predysponują do rozwoju halucynozy w momencie odstawienia alkoholu.
Rodzaje halucynacji w przebiegu halucynozy
W halucynozie alkoholowej mogą występować halucynacje wzrokowe, słuchowe i dotykowe. Rzadziej dochodzi do omamów smakowych lub węchowych. Halucynacje na ogół mają charakter nieprzyjemny, przerażający.
Halucynacje wzrokowe
W halucynozie alkoholowej halucynacje wzrokowe zwykle przedstawiają przerażające, obrzydliwe lub niepokojące obrazy. Chory może widzieć owady, robaki, pająki wyłaniające się ze ścian, podłogi, sufitu lub spod skóry. Częste są też omamy w postaci istot demonicznych, potworów, zjaw.
Halucynacje słuchowe
Bardzo typowe w przebiegu choroby są halucynacje słuchowe. Polegają na słyszeniu głosów ludzkich - znanych choremu osób lub obcych, które mogą grozić, oskarżać, naśmiewać się lub wydawać rozkazy. Występują też halucynacje niewerbalne - słyszenie dźwięków, szumów, pukania.
Halucynacje dotykowe
Halucynacje dotykowe objawiają się odczuciem dotykania, pełzania robactwa po skórze, ukłuć. Chory ma wrażenie, że coś porusza się pod jego skórą. Te doznania wzmagają lęk i dyskomfort psychiczny.
Przebieg halucynozy alkoholowej
Halucynoza alkoholowa przebiega zwykle w trzech stadiach: fazie prodromalnej z niepokojem i bezsennością, fazie właściwych halucynacji i fazie majaczenia z omamami i splątaniem.
Faza prodromalna
W fazie prodromalnej, poprzedzającej wystąpienie halucynacji, pojawia się silny niepokój, problemy ze snem, drażliwość. Chory odczuwa też często dolegliwości somatyczne - bóle i zawroty głowy, nudności, pocenie się.
Faza halucynacji
W fazie halucynacji pojawiają się realistyczne omamy wzrokowe, słuchowe i dotykowe. Towarzyszy im nasilony lęk, poczucie zagrożenia. Chory stara się uciec przed "halucynacjami", może być pobudzony i agresywny.
Faza majaczenia
W końcowej fazie majaczenia omamy nakładają się na otaczającą rzeczywistość. Chory traci kontakt z otoczeniem, jest silnie splątany, może nie poznawać bliskich. Zachowuje się nieprzewidywalnie - od apatii po agresję.
Postępowanie w halucynozie alkoholowej
Leczenie halucynozy alkoholowej polega na terapii objawowej, przyczynowej i wspomagającej. Najważniejsze jest jak najszybsze rozpoczęcie terapii i zapewnienie choremu bezpieczeństwa.
Leczenie objawowe
Leczenie objawowe halucynozy polega na podawaniu leków przeciwpsychotycznych i uspokajających, które zmniejszają nasilenie objawów. Stosuje się m.in. neuroleptyki, benzodiazepiny, leki nasenne.
Leczenie przyczynowe
Leczenie przyczynowe ma na celu usunięcie przyczyny halucynozy, czyli odstawienie alkoholu. Polega na powolnym wyprowadzaniu chorego z uzależnienia przy pomocy leków i psychoterapii.
Postępowanie wspomagające
Bardzo ważne jest zapewnienie choremu bezpieczeństwa i opieki podczas epizodu halucynozy. Należy zapewnić stały nadzór, aby zapobiec samouszkodzeniom lub agresji wobec otoczenia na skutek omamów.
Powikłania halucynozy alkoholowej
Halucynoza alkoholowa może doprowadzić do bardzo niebezpiecznych powikłań, jeśli nie zostanie szybko rozpoznana i właściwie leczona. Do groźnych powikłań należą m.in. majaczenie alkoholowe, padaczka alkoholowa, zespół Wernickego-Korsakowa.
Delirium tremens
Delirium tremens to ostra postać majaczenia alkoholowego. Objawia się silnym pobudzeniem, całkowitą dezorientacją, omamami wzrokowymi i słuchowymi. Może doprowadzić do zagrażających życiu powikłań.
Padaczka alkoholowa
Padaczka alkoholowa może wystąpić w przebiegu ostrego zespołu abstynencyjnego i prowadzić do utraty przytomności, drgawek, urazów przy upadku. Zagraża życiu chorego.
Encefalopatia Wernickego
Encefalopatia Wernickego to ostre zespoły psychozy i otępienia będące powikłaniem niedoboru witaminy B1 przy nadużywaniu alkoholu. Może prowadzić do trwałych zaburzeń funkcji poznawczych.
Podsumowanie
Halucynoza alkoholowa jest groźnym powikłaniem zespołu abstynencyjnego, które może zagrażać zdrowiu i życiu. Objawia się realistycznymi omamami i silnym lękiem, a w skrajnych przypadkach majaczeniem. Przyczyną jest nagłe odstawienie alkoholu u osoby uzależnionej. Kluczowe jest szybkie rozpoczęcie leczenia i zapewnienie choremu bezpieczeństwa. Halucynoza wymaga terapii farmakologicznej, psychoterapii i powolnego wyprowadzania z nałogu. Groźnymi powikłaniami są m.in. padaczka alkoholowa i encefalopatia Wernickego. Właściwe leczenie pozwala uniknąć tych konsekwencji i powrócić do zdrowia.
Najczęstsze pytania
Jakie są objawy halucynozy alkoholowej?
Główne objawy to: realistyczne omamy wzrokowe, słuchowe i dotykowe, silny lęk i poczucie zagrożenia, zaburzenia świadomości - od niepokoju do majaczenia.
Kto jest najbardziej narażony na halucynozę alkoholową?
Halucynoza alkoholowa rozwija się głównie u osób uzależnionych od alkoholu, zwłaszcza po nagłym odstawieniu alkoholu lub znacznym ograniczeniu jego spożycia.
Jak leczyć halucynozę alkoholową?
Leczenie polega na terapii objawowej (leki psychotropowe), leczeniu przyczynowym (powolne odstawianie alkoholu) i zapewnieniu bezpieczeństwa choremu w trakcie epizodu halucynacji.
Jakie są najgroźniejsze powikłania?
Do powikłań zagrażających życiu należą: majaczenie alkoholowe (delirium tremens), padaczka alkoholowa, encefalopatia Wernickego. Konieczne jest pilne leczenie szpitalne.
Jak zapobiegać halucynozie alkoholowej?
Najlepszą profilaktyką jest całkowita abstynencja lub ograniczenie spożycia alkoholu do bezpiecznych norm oraz powolne wychodzenie z nałogu pod opieką specjalisty.
Tagi
Udostępnij
