Uzależnienie od alkoholu, narkotyków czy hazardu to poważny problem, z którym zmaga się wielu Polaków. Choć nałogi potrafią zrujnować zdrowie i życie, istnieją skuteczne metody leczenia, z których część jest dostępna bezpłatnie w ramach NFZ. W niniejszym artykule przybliżamy opcje terapii finansowanej ze środków publicznych oraz wyjaśniamy, jak dobrać odpowiednią placówkę i formę wsparcia.
Leczenie uzależnień finansowane z NFZ
Ośrodki stacjonarne
Podstawową formą leczenia finansowaną przez NFZ są pobyty stacjonarne w specjalistycznych ośrodkach terapii uzależnień. Placówki te oferują kompleksowe wsparcie medyczne, psychoterapeutyczne i socjalne pacjentom uzależnionym od alkoholu, narkotyków oraz hazardu. Pobyt trwa zwykle od kilku do kilkunastu tygodni i obejmuje m.in. terapię grupową i indywidualną, zajęcia edukacyjne, treningi umiejętności społecznych oraz wsparcie dla rodzin. Celem jest zmotywowanie pacjenta do trzeźwości i wyposażenie go w narzędzia do radzenia sobie z nałogiem.
Poradnie terapii uzależnień
Kolejną opcją w ramach NFZ są poradnie leczenia uzależnień działające przy większych przychodniach i szpitalach. Oferują one głównie terapię ambulatoryjną w formie rozmów indywidualnych i grupowych z terapeutą. Spotkania odbywają się zwykle 1-2 razy w tygodniu. Poradnie zapewniają także konsultacje lekarskie i wsparcie dla rodzin osób uzależnionych. Ten rodzaj terapii jest odpowiedni dla pacjentów po leczeniu stacjonarnym lub z łagodniejszymi uzależnieniami.
Grupy wsparcia AA i Al-Anon
Bardzo pomocną formą terapii są również grupy Anonimowych Alkoholików (AA) i Al-Anon przeznaczone odpowiednio dla osób uzależnionych i ich bliskich. Spotkania odbywają się w większości miast, są bezpłatne i prowadzone przez doświadczonych terapeutów oraz osoby, które same zmagały się z nałogiem. Grupy AA i Al-Anon opierają się na wzajemnym wsparciu i dzieleniu doświadczeniami.
Wybór odpowiedniej placówki leczenia
Kryteria doboru ośrodka leczenia
Aby terapia przyniosła oczekiwane efekty, bardzo ważny jest wybór odpowiedniej placówki leczenia uzależnień. Należy zwrócić uwagę przede wszystkim na jej renomę, kwalifikacje kadry terapeutycznej i stosowane metody terapii. Istotne są też warunki pobytu, np. liczba osób w pokoju, dostęp do zajęć sportowych czy wsparcie dla rodzin.
Rola terapeuty prowadzącego
Ogromne znaczenie ma dobór terapeuty, który będzie prowadził terapię indywidualną pacjenta. Powinien to być doświadczony specjalista, z którym uda się nawiązać relację zaufania i dobrej współpracy. Właściwie dobrany terapeuta może znacząco zwiększyć szanse na sukces leczenia.
Opinie pacjentów o ośrodkach
Warto zapoznać się z opiniami na temat konkretnych placówek, aby zorientować się w ich reputacji i jakości oferowanych usług. Opinie byłych pacjentów można znaleźć na forach internetowych, w mediach społecznościowych oraz na stronach ośrodków. Pozwalą one lepiej dobrać odpowiednią placówkę.
Przebieg typowej terapii odwykowej
Etapy leczenia w placówce stacjonarnej
Terapia stacjonarna w ośrodku leczenia uzależnień przebiega zwykle w kilku etapach. Na początku następuje detoksykacja organizmu i leczenie zespołu abstynencyjnego. Kolejne tygodnie to psychoterapia indywidualna i grupowa, treningi umiejętności społecznych, zajęcia edukacyjne np. na temat mechanizmów uzależnienia. Ostatnie 2-3 tygodnie służą stopniowemu oswajaniu się pacjenta z życiem na trzeźwo poza ośrodkiem.
Zajęcia terapeutyczne i psychoedukacyjne
Istotną częścią terapii odwykowej są liczne zajęcia terapeutyczne i edukacyjne. Obejmują one m.in. treningi asertywności, radzenia sobie ze stresem, rozwiązywania konfliktów, warsztaty rozwoju osobistego, wykłady na temat mechanizmów i skutków uzależnienia. Celem jest wyposażenie pacjenta w konkretne umiejętności i wiedzę potrzebną do trzeźwego życia.
Wsparcie dla rodzin osób uzależnionych
Bardzo ważnym elementem terapii jest równoczesne wsparcie dla rodzin pacjentów. Obejmuje ono edukację na temat uzależnienia, porady prawne i socjalne, a także terapię rodzinną. Celem jest pomoc członkom rodziny w zrozumieniu problemu oraz odbudowanie relacji z osobą uzależnioną.
Skuteczność terapii finansowanych przez NFZ
Wskaźniki powrotu do nałogu po leczeniu
Według badań ok. 50-60% osób kończących terapię finansowaną z NFZ utrzymuje abstynencję w pierwszym roku po leczeniu. Jest to wynik porównywalny do placówek komercyjnych. Gorsze efekty dają z reguły krótsze, 2-3 tygodniowe turnusy. Im dłuższa terapia, tym większe szanse na trwałe efekty.
Czynniki wpływające na efekty terapii
Na powodzenie terapii wpływa wiele czynników, m.in. motywacja pacjenta, zaangażowanie we współpracę z terapeutą, udział w zajęciach, wsparcie rodziny, kontynuacja leczenia ambulatoryjnego. Im więcej z tych elementów uda się zapewnić, tym większe prawdopodobieństwo trwałej abstynencji.
Możliwość kontynuacji leczenia ambulatoryjnego
Aby utrwalić efekty, konieczne jest zwykle kontynuowanie terapii ambulatroyjnej w poradni lub uczestnictwo w mitingach AA. Pozwala to stopniowo wrócić do normalnego życia przy wsparciu terapeuty i grupy. Wielu pacjentów decyduje się na comiesięczne albo kwartalne powroty do ośrodka w celu utrwalenia abstynencji.
Prywatne ośrodki leczenia uzależnień
Wyższy standard usług niż w NFZ
Prywatne placówki leczenia uzależnień zapewniają zwykle wyższy standard pobytu i lepsze warunki niż ośrodki finansowane z NFZ. Oferują m.in. pokoje 1-2 osobowe, smaczniejsze posiłki, bogatszy program zajęć, więcej spotkań indywidualnych z terapeutą.
Koszty prywatnej terapii odwykowej
Niestety wszystko to wiąże się z wyższymi kosztami. Ceny za 4-tygodniowy pobyt zaczynają się od ok. 6000 zł, ale w luksusowych klinikach mogą przekraczać nawet 20 000 zł. Część placówek oferuje ratalną spłatę kosztów leczenia.
Różnice w programach terapeutycznych
Programy terapeutyczne w ośrodkach prywatnych i finansowanych z NFZ są do siebie zbliżone. Różnice dotyczą raczej warunków pobytu, a nie zasadniczych elementów terapii. Warto jednak sprawdzić, czy interesująca nas placówka stosuje sprawdzone i rekomendowane metody leczenia uzależnień.
Jak wybrać odpowiedni ośrodek leczenia?
Weryfikacja uprawnień i kwalifikacji
Przed wyborem konkretnej placówki warto sprawdzić jej uprawnienia do leczenia uzależnień oraz kwalifikacje kadry terapeutycznej. Placówka powinna zatrudniać wykwalifikowanych lekarzy, psychologów i terapeutów uzależnień. Personel medyczny powinien mieć specjalizację w leczeniu uzależnień.
Sprawdzenie opinii w Internecie
Pomocne przy wyborze ośrodka mogą być opinie i rekomendacje innych pacjentów, zamieszczane na forach i w mediach społecznościowych. Pozwalą one poznać jakość usług, profesjonalizm kadry i atmosferę panującą w danym ośrodku.
Konsultacja z doświadczonym terapeutą
Warto skonsultować się z doświadczonym psychoterapeutą uzależnień, który pomoże dobrać odpowiednią placówkę i formę terapii do indywidualnych potrzeb pacjenta. Pozwoli to zmaksymalizować szanse na skuteczne leczenie i trwałe efekty.
Podsumowanie
Leczenie uzależnień w ramach NFZ daje duże szanse na odzyskanie zdrowia i trzeźwego życia. Choć warunki nie są tak komfortowe jak w placówkach komercyjnych, poziom merytoryczny terapii jest porównywalny. Kluczowe jest trafne dobranie ośrodka i formy leczenia do problemu oraz pełne zaangażowanie pacjenta we współpracę. Przy spełnieniu tych warunków, publiczna służba zdrowia jest w stanie zapewnić skuteczną pomoc osobom uzależnionym i ich rodzinom.
Tagi
Udostępnij artykuł
