Zatrucie dopalaczami to poważny problem zdrowotny, który dotyka coraz więcej młodych osób. Niestety zażywanie tych niebezpiecznych substancji psychoaktywnych może prowadzić do bardzo poważnych konsekwencji zdrowotnych, a nawet śmierci. Dlatego tak ważna jest szybka reakcja i udzielenie profesjonalnej pomocy osobie, u której wystąpiły objawy zatrucia dopalaczami.
Objawy zatrucia dopalaczami
Objawy fizyczne
Wśród typowych objawów fizycznych zatrucia dopalaczami można wymienić przyspieszoną akcję serca, nadciśnienie tętnicze, bóle i zawroty głowy, nudności i wymioty, biegunkę, krwawienie z nosa, drgawki, utratę przytomności, a nawet zatrzymanie krążenia i oddechu. Niestety bardzo często objawy te są na tyle groźne, że zagrażają życiu osoby zatrutej.
Poszczególne substancje z grupy dopalaczy mogą wywoływać różnorodne objawy ze strony układu krążenia, oddechowego, pokarmowego, nerwowego. Dlatego pierwsza pomoc w przypadku zatrucia powinna być ukierunkowana na monitorowanie i podtrzymywanie najważniejszych funkcji życiowych.
Objawy psychiczne
Oprócz objawów somatycznych, zatrucie dopalaczami manifestuje się również szeregiem objawów psychicznych. Są to między innymi: pobudzenie psychoruchowe, urojenia, omamy wzrokowe i słuchowe, napady lęku, myśli samobójcze. Osoba zatruta może być agresywna i nieprzewidywalna w swoim zachowaniu, co stanowi zagrożenie zarówno dla niej samej, jak i dla otoczenia.
Zaburzenia psychiczne po zażyciu dopalaczy mogą utrzymywać się nawet do kilku dni po ustąpieniu objawów somatycznych. Dlatego po opanowaniu ostrych objawów zatrucia, konieczna jest konsultacja psychiatryczna i leczenie farmakologiczne zaburzeń psychicznych.
Niepokojące symptomy wymagające natychmiastowej interwencji
W przypadku wystąpienia następujących objawów po zażyciu dopalaczy, konieczne jest natychmiastowe wezwanie karetki pogotowia:
- utrata przytomności,
- drgawki,
- zaburzenia rytmu serca,
- duszność, sinica,
- zatrzymanie krążenia lub oddechu.
Każda minuta opóźnienia w udzieleniu pomocy zwiększa ryzyko poważnych konsekwencji zdrowotnych, w tym zgonu. Dlatego wystąpienie wymienionych objawów wymaga bezzwłocznego działania i wezwania karetki pogotowia.
Pierwsza pomoc w przypadku zatrucia dopalaczami
Wezwanie karetki pogotowia
Kluczowym elementem pierwszej pomocy w przypadku zatrucia dopalaczami jest jak najszybsze wezwanie pogotowia ratunkowego. Pozwoli to zapewnić osobie zatrutej profesjonalną opiekę medyczną i transport do szpitala. Wezwanie karetki należy wykonać bezzwłocznie po zauważeniu niepokojących objawów u osoby, która zażyła dopalacze.
Ułożenie osoby w pozycji bezpiecznej
Do czasu przyjazdu karetki osobę zatrutą należy ułożyć w pozycji bezpiecznej, czyli na boku. Pozwoli to zminimalizować ryzyko zachłyśnięcia w razie wymiotów czy krwawienia z nosa. Pozycja bezpieczna ułatwia również oddychanie i utrzymanie drożności dróg oddechowych u osoby nieprzytomnej.
Monitorowanie oddechu i tętna
Bardzo istotne jest też monitorowanie podstawowych czynności życiowych, czyli oddechu i tętna u osoby zatrutej. W przypadku zatrzymania oddechu konieczne jest bezzwłoczne rozpoczęcie resuscytacji krążeniowo-oddechowej. Regularne sprawdzanie tętna pozwoli wykryć ewentualne zaburzenia rytmu serca.
Prawidłowa pierwsza pomoc, obejmująca przede wszystkim wezwanie pogotowia, ułożenie w pozycji bezpiecznej i monitorowanie funkcji życiowych, może uratować życie w przypadku zatrucia dopalaczami.
Leczenie zatrucia dopalaczami
Leczenie objawowe
Podstawą leczenia ostrych zatruć dopalaczami jest terapia objawowa, ukierunkowana na podtrzymanie najważniejszych funkcji życiowych. Polega ona przede wszystkim na monitorowaniu funkcji serca i oddychania, ewentualnym wspomaganiu wentylacji i krążenia, kontroli gospodarki wodno-elektrolitowej i równowagi kwasowo-zasadowej oraz leczeniu objawów ze strony OUN.
Często konieczne jest również stosowanie leków obniżających ciśnienie tętnicze, zwłaszcza w przypadku wystąpienia nadciśnienia złośliwego. W zależności od występujących objawów i zaburzeń stosuje się także leki przeciwdrgawkowe, uspokajające czy nasenne.
Dekontaminacja organizmu
Bardzo ważnym elementem leczenia jest również jak najszybsze usunięcie trucizny z organizmu. Stosuje się w tym celu płukanie żołądka w przypadku przyjęcia dopalaczy drogą pokarmową. Podaje się również węgiel aktywowany, który wiąże wchłoniętą już część substancji toksycznej i przyspiesza jej wydalanie.
Czasem konieczne jest też zastosowanie dializy w celu usunięcia trucizny z organizmu. Odbywa się to zwłaszcza w przypadku uszkodzenia nerek przez dopalacze.
Leczenie psychiatryczne i psychoterapia
Bardzo istotnym elementem jest również leczenie psychiatryczne zaburzeń psychicznych, które mogą utrzymywać się nawet do kilku dni po ustąpieniu ostrych objawów zatrucia. Stosuje się leki uspokajające, nasenne, neuroleptyki. Konieczna jest także psychoterapia, pomagająca uporać się ze skutkami traumatycznych przeżyć związanych z zatruciem.
Rehabilitacja po zatruciu dopalaczami
Ćwiczenia fizjoterapeutyczne
Po przebytym zatruciu dopalaczami i stabilizacji stanu zdrowia, zalecane są ćwiczenia fizjoterapeutyczne. Pozwalają one na szybszy powrót sprawności, zminimalizowanie zaników mięśniowych po długotrwałej hospitalizacji, poprawę wydolności oddechowej i krążeniowej.
Terapia zajęciowa
Bardzo ważnym elementem rehabilitacji po zatruciu dopalaczami jest także terapia zajęciowa. Pozwala ona na odbudowanie koncentracji, pamięci, koordynacji ruchowej, często zaburzonych w wyniku uszkodzenia OUN przez toksyczne substancje.
Uczestnictwo w terapii zajęciowej pomaga też odbudować poczucie własnej wartości, nadaje sens codziennemu funkcjonowaniu i motywuje do dalszej rehabilitacji.
Wsparcie rodziny i bliskich
Ogromne znaczenie w powrocie do zdrowia ma również wsparcie ze strony rodziny i bliskich. Otoczenie osoby po przebytym zatruciu miłością i zrozumieniem pomoże jej uporać się z traumatycznymi przeżyciami i uniknąć nawrotu sięgania po substancje psychoaktywne.
Profilaktyka i zapobieganie zatruciom
Edukacja o zagrożeniach ze strony dopalaczy
Podstawowym elementem profilaktyki jest edukacja, zwłaszcza młodzieży, na temat zagrożeń, jakie niosą za sobą dopalacze. Młodzi ludzie powinni zdawać sobie sprawę, że zażywanie tych substancji może prowadzić do uzależnienia, nieodwracalnego uszkodzenia organizmu, a nawet śmierci.
Alternatywne sposoby spędzania czasu
Ważne jest też propagowanie wśród młodzieży alternatywnych, bezpiecznych sposobów spędzania wolnego czasu - sportu, działalności artystycznej, wolontariatu. Pozwoli to zaspokoić naturalną w tym wieku potrzebę przynależności do grupy i aktywności poza domem.
Wsparcie psychologiczne dla młodzieży
Profilaktyka powinna obejmować również zapewnienie młodym ludziom łatwego dostępu do wsparcia psychologicznego - terapii indywidualnej lub grupowej. Pomoże to uporać się z trudnościami okresu dorastania bez sięgania po używki.
Pomoc rodzinie osoby uzależnionej
Wskazanie grup wsparcia i terapii
Bliscy osób uzależnionych od dopalaczy również potrzebują pomocy i wsparcia. Warto wskazać im grupy wsparcia dla rodzin osób uzależnionych, grupy Al-Anon, umożliwiające wymianę doświadczeń i informacji z innymi ludźmi borykającymi się z podobnymi problemami.
Poradnictwo prawne
Przydatne może być także poradnictwo prawne - informacje na temat możliwości skierowania bliskiego na leczenie przymusowe, zasad ponoszenia kosztów leczenia, uprawnień w zakresie wglądu w dokumentację medyczną.
Opieka psychologiczna dla członków rodziny
Rodzina powinna mieć również zapewniony dostęp do opieki psychologicznej - terapii rodzinnej lub indywidualnej. Pomoże jej to poradzić sobie z sytuacją kryzysową, jaką jest uzależnienie bliskiej osoby.
Podsumowując, skuteczne przeciwdziałanie problemowi zatruć dopalaczami wymaga kompleksowych działań - edukacji, profilaktyki, zapewnienia fachowej pomocy medycznej w sytuacji zagrożenia życia, a także długofalowej rehabilitacji osób uzależnionych i wsparcia ich rodzin. Tylko w ten sposób można zminimalizować tragiczne konsekwencje sięgania po te niebez
Podsumowanie
Problem zatruć dopalaczami dotyka coraz większej liczby młodych osób i stanowi ogromne wyzwanie dla systemu opieki zdrowotnej. Aby skutecznie sobie z nim radzić, niezbędne jest podjęcie szeroko zakrojonych działań na wielu płaszczyznach - edukacji, profilaktyki, leczenia somatycznego i psychiatrycznego oraz rehabilitacji. Kluczowe znaczenie ma przede wszystkim uświadamianie młodzieży o zagrożeniach płynących z eksperymentowania z dopalaczami i zaoferowanie alternatywnych sposobów spędzania czasu. Tylko dzięki wspólnemu wysiłkowi specjalistów, władz i całego społeczeństwa możliwe będzie powstrzymanie tragedii, do jakich prowadzi zażywanie tych niebezpiecznych substancji.
Tagi
Udostępnij artykuł
