Zatrucie alkoholem jest poważnym problemem zdrowotnym, który może prowadzić do groźnych konsekwencji. Chociaż spożywanie alkoholu jest w naszym społeczeństwie powszechne, ważne jest, aby zwracać uwagę na objawy zatrucia i wiedzieć, jak udzielić pierwszej pomocy oraz jakie są możliwości leczenia tego stanu. W niniejszym artykule omówione zostaną typowe objawy zatrucia alkoholowego, wyjaśnione krok po kroku zasady udzielania pierwszej pomocy, przedstawione możliwości leczenia ostrego zatrucia w szpitalu oraz długoterminowa terapia problemów alkoholowych. Poruszone zostaną również zagadnienia profilaktyki i przeciwdziałania zatruciom, aby zminimalizować ryzyko ich wystąpienia.
Objawy zatrucia alkoholowego
Ból i zawroty głowy
Ból oraz zawroty głowy są jednymi z pierwszych symptomów zatrucia alkoholowego. Mają one związek z bezpośrednim działaniem alkoholu na ośrodkowy układ nerwowy. Im większe stężenie alkoholu we krwi, tym ból głowy jest silniejszy. Często towarzyszy mu również nudności oraz ogólne rozdrażnienie. Ból głowy może utrzymywać się przez wiele godzin po spożyciu alkoholu, szczególnie przy jego nadużyciu.
Nudności i wymioty
Kolejnym typowym objawem zatrucia alkoholem są nudności i wymioty. Dzieje się tak, ponieważ alkohol działa drażniąco na błonę śluzową żołądka, co prowadzi do skurczów i wymiotów. Im więcej alkoholu zostanie spożyte, tym nudności i wymioty będą silniejsze i bardziej uciążliwe. Mogą utrzymywać się nawet przez kilka godzin od momentu spożycia alkoholu. Jest to reakcja obronna organizmu, który stara się w ten sposób pozbyć trucizny.
Zaburzenia świadomości i koordynacji
Wraz ze wzrostem zawartości alkoholu we krwi pojawiają się zaburzenia świadomości, koncentracji, koordynacji ruchowej, a także seplenienie, bełkotliwa mowa i problemy z utrzymaniem równowagi. Są to objawy upośledzenia pracy mózgu pod wpływem alkoholu. Im więcej alkoholu, tym zaburzenia te są większe, aż do całkowitej utraty przytomności. Świadczy to o bardzo poważnym zatruciu zagrażającym zdrowiu i życiu.
Pierwsza pomoc w przypadku zatrucia alkoholem
Ułożenie osoby w pozycji bezpiecznej
Jeśli zauważymy kogoś z objawami ostrego zatrucia alkoholem, przede wszystkim powinniśmy ułożyć go w pozycji bezpiecznej, czyli na boku z lekko odchyloną do tyłu głową. Pozwoli to zminimalizować ryzyko uduszenia w przypadku wymiotów czy utraty przytomności. Należy regularnie sprawdzać oddech i tętno osoby zatrutej.
Monitorowanie funkcji życiowych
Bardzo ważne jest obserwowanie podstawowych funkcji życiowych, czyli oddechu, pracy serca i przytomności. Jeśli oddech jest zbyt wolny lub płytki, a skóra sina, może to świadczyć o zagrożeniu życia i konieczności resuscytacji. Należy wezwać pogotowie.
Wezwanie pomocy medycznej
W przypadku utraty przytomności, problemów z oddychaniem, drgawek czy innych groźnych objawów, należy natychmiast wezwać pogotowie ratunkowe, dzwoniąc na numer alarmowy 112. Do czasu przyjazdu karetki trzeba kontynuować pomoc i monitorowanie osoby zatrutej zgodnie z powyższymi zasadami.
Leczenie ostrego zatrucia alkoholowego
Płukanie żołądka
W szpitalu standardowym postępowaniem w przypadku ostrego zatrucia alkoholem jest płukanie żołądka. Polega ono na podaniu przez sondę dożołądkową roztworu wodno-węglowodanowego, który ma na celu usunięcie resztek alkoholu z przewodu pokarmowego i zminimalizowanie wchłaniania pozostałej części.
Podanie węgla aktywowanego
Kolejnym krokiem jest podanie doustnie lub przez sondę węgla aktywowanego. Ma on zdolność wiązania trucizn i przyspieszenia ich wydalania. Stosuje się go rutynowo w leczeniu zatruć różnymi substancjami chemicznymi, w tym alkoholem.
Wyrównanie zaburzeń elektrolitowych
Dożylnie podaje się także płyny infuzyjne z elektrolitami, aby uzupełnić niedobory spowodowane wymiotami i odwodnieniem. Często stosuje się również witaminy z grupy B i glukozę, aby wspomóc proces detoksykacji.
Powikłania zatrucia alkoholowego
Zaburzenia oddychania
Ostre zatrucie alkoholem może doprowadzić do zaburzeń oddychania, a nawet jego zatrzymania związanego z toksycznym wpływem alkoholu na ośrodek oddechowy. Może być konieczna intubacja i mechaniczna wentylacja przez respirator.
Zaburzenia krążenia
Duże dawki alkoholu prowadzą także do spadku ciśnienia tętniczego, arytmii, a nawet zawału serca. Wymagane jest monitorowanie funkcji życiowych, a czasami wsparcie krążenia lekami.
Obniżenie temperatury ciała
Charakterystyczne dla zatruć alkoholem jest obniżenie temperatury ciała związane z zaburzeniem termoregulacji. Może dojść nawet do hipotermii. Stosuje się ogrzewanie pacjenta za pomocą koców i podgrzewanych płynów infuzyjnych.
Postępowanie po zatruciu alkoholem
Leczenie ewentualnych urazów
Ze względu na zaburzenia świadomości i koordynacji ruchów, zatruciu alkoholem często towarzyszą urazy, np. stłuczenia, złamania kości po upadkach. Wymagają one odpowiedniej diagnostyki i leczenia, nierzadko chirurgicznego.
Leczenie przewlekłych powikłań
Przewlekłe nadużywanie alkoholu prowadzi do wielu groźnych powikłań zdrowotnych dotyczących wątroby, trzustki, mózgu czy serca. Wymagają one specjalistycznego leczenia w poradniach hepatologicznych, neurologicznych itp.
Psychoterapia i grupy wsparcia
Bardzo ważnym elementem postępowania po zatruciu alkoholowym jest psychoterapia oraz udział w grupach wsparcia, np. Anonimowych Alkoholików. Pomoże to zrozumieć mechanizm uzależnienia i podtrzymać abstynencję.
Profilaktyka i zapobieganie zatruciom alkoholowym
Umiarkowane picie alkoholu
Kluczem do uniknięcia zatruć jest picie alkoholu jedynie w umiarkowanych ilościach, zgodnie z zasadami niskiego ryzyka szkód. Nie należy pić na pusty żołądek, spożywać go codziennie ani łączyć alkoholi.
Unikanie mieszania alkoholi
Nie zaleca się łączenia różnych rodzajów alkoholi, np. wina i wódki, ponieważ zwiększa to ryzyko zatrucia. Należy spożywać tylko jeden rodzaj alkoholu i w umiarkowanych ilościach.
Odpowiedzialna sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych
Ważna jest edukacja sprzedawców i personelu lokali gastronomicznych w zakresie odpowiedzialnej sprzedaży i podawania alkoholu, aby nie dopuścić do rażącego zatrucia gości i zerowa tolerancja dla obsługiwania osób już upojonych.
Podsumowanie
Zatrucie alkoholem jest poważnym stanem zagrażającym zdrowiu i życiu, wymagającym natychmiastowej pomocy medycznej. Kluczowe jest ułożenie osoby zatrutej w pozycji bezpiecznej, monitorowanie funkcji życiowych i wezwanie pogotowia. W szpitalu stosuje się płukanie żołądka, podanie węgla aktywowanego i wyrównanie zaburzeń elektrolitowych. Zatruciu często towarzyszą groźne powikłania. Aby ich uniknąć należy pić alkohol z umiarem, nie mieszać trunków i edukować społeczeństwo w zakresie odpowiedzialnej konsumpcji.
Najczęstsze pytania
Jakie są objawy zatrucia alkoholem?
Do typowych objawów zatrucia alkoholem należą: ból i zawroty głowy, nudności i wymioty, zaburzenia świadomości, mowy i koordynacji ruchowej.
Jak pomóc osobie zatrutej alkoholem?
Należy ułożyć ją w pozycji bezpiecznej na boku, monitorować oddech i tętno oraz wezwać karetkę pogotowia pod numer 112.
Jak leczy się zatrucie alkoholem?
W szpitalu stosuje się płukanie żołądka, podawanie węgla aktywowanego i płynów infuzyjnych z elektrolitami. Leczy się też towarzyszące urazy i powikłania.
Jakie są powikłania zatrucia alkoholem?
Do powikłań zatrucia alkoholem należą m.in. zaburzenia oddychania, krążenia, hipotermia, urazy po upadkach.
Jak zapobiegać zatruciom alkoholem?
Należy pić alkohol z umiarem, nie łączyć trunków, unikać picia na pusty żołądek oraz edukować społeczeństwo w zakresie odpowiedzialnej konsumpcji.